Μουσική και Τέχνες

Πλάτων

"Η μουσική είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα."

Η θετική προσφορά της Τέχνης στην Εκπαίδευση και στην Παιδεία κάθε ατόμου, εμπεριέχεται στην ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας. Αναμφισβήτητα, ανεξαιρέτως αισθητικού αποτελέσματος, για να επιτευχθεί η Τέχνη, το παιδί κινητοποιεί δημιουργικότητα, φαντασία, γνώση και ψυχισμό, αφού δίνει μορφή σε ό,τι σκέφτεται. Οι μαθητές, μέσα από την Τέχνη αναπτύσσουν τις απαραίτητες γνωστικές ικανότητες προκειμένου να είναι σε θέση να αναλύουν, να κρίνουν,να ερμηνεύουν και να περιγράφουν εκφραστικές ποιότητες που φωλιάζουν στα έργα τέχνης. Ενώ πολύ σημαντική είναι η μύηση των παιδιών στη δημιουργία μέσω πράξης, η οποία προσφέρει έναν ιδιαίτερο τρόπο “όρασης”, μας μαθαίνει να συλλαμβάνουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει πολυδιάστατα, μέσω της Μορφής, του Σχήματος, του Χώρου και της Κίνησης.

Είναι αλήθεια πως κάθε φορά που ένα παιδί δημιουργεί, νιώθει ενθουσιασμό και ικανοποίηση για ό,τι κατάφερε. Κινητοποιείται η κοινωνικότητα και ξεπερνιέται ο ατομικισμός, αφού κάθε μορφή Τέχνης ενθαρρύνει τη συνεργασία, την ενεργή συμμετοχή και την αποδοχή του διαφορετικού.

about-page_img_blob

Η Μουσική…

Ήδη από την αρχαιότητα η μουσική κατείχε σπουδαίο ρόλο στην ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών. Στην Αρχαία Ελλάδα υποστήριζαν ότι «καμία ανθρώπινη δραστηριότητα δεν μπορεί να αποφύγει τη μουσική», ενώ ο Πρωταγόρας αναφέρει ότι οι δάσκαλοι της μουσικής «βοηθούν τις ψυχές των παιδιών να εξοικειώνονται με τους ρυθμούς και τις αρμονίες της μουσικής, ώστε να γίνουν ημερότεροι άνθρωποι και αφού συνηθίσουν στον καλό ρυθμό, να γίνουν χρήσιμοι και στους λόγους και στις πράξεις, γιατί ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου έχει ανάγκη και από καλό ρυθμό και από καλή αρμονία».

Στη σύγχρονη εκπαιδευτική κοινότητα πολύ σημαντική είναι η τοποθέτηση του Gardner (1985), o οποίος μέσα από τη πολύ γνωστή θεωρία του περί πολλαπλής νοημοσύνης, διαχωρίζει τη μουσική νοημοσύνη, τονίζοντας ότι το σχολείο οφείλει να καλλιεργεί όλα τα είδη νοημοσύνης και όχι μόνο τη γλωσσική και τη λογικο-μαθηματική. Στη βάσει όλων αυτών ποικίλες μελέτες έχουν αποδείξει τη σπουδαιότητα της μουσικής παιδείας στη συνολική ανάπτυξη του ατόμου. Αναλυτικότερα η ενασχόληση με τη μουσική προσφέρει:

  • Συναισθηματική ανάπτυξη, καθώς αποτελεί μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας και έκφρασης, κατέχοντας ισχυρή επικοινωνιακή δύναμη. Μέσω της μουσικής το άτομο μπορεί να εκφράσει όλα όσα είναι δύσκολο ή ακόμα και ανέφικτο να επικοινωνήσει με τα λόγια. Συγκεκριμένα  ο ερευνητής της πρώιμης μουσικής προπαιδείας των βρεφών Papousek (1996) επισημαίνει ότι  «η μουσική εμπειρία, αντιληπτική ή παραγωγική, έχει την ικανότητα να επηρεάζει τα ανθρώπινα συναισθήματα, ακόμα και στις περιπτώσεις που η λεκτική μεσολάβηση αποτυγχάνει».

  • Αισθητική καλλιέργεια και απόλαυση. Μέσω της μουσικής αγωγής το άτομο εκπαιδεύεται να αντιλαμβάνεται αλλά και να παράγει το ωραίο.

  • Κοινωνική ανάπτυξη. Πλήθος ερευνών έχουν αποδείξει ότι η μουσική διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση των παιδιών, μέσω της συνεργασίας και συναναστροφής με άλλα άτομα κατά τη διάρκεια των μουσικών εμπειριών, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η μουσική μπορεί να ωθήσει κάθε άτομο στο να προσφέρει κοινωνική βοήθεια (North , Tarrant και Hargreaves, 2004)

  • Ευαισθητοποίηση για την πολιτισμική παράδοση, τα  ήθη και τα έθιμα μας, καθώς επίσης εξοικείωση και αποδοχή άλλων πολιτισμών.

  • Γλωσσική ανάπτυξη, καθώς πλήθος ερευνών έχουν αποδείξει την ευεργετική επιρροή της μουσικής στην αναγνωστική κατανόηση αλλά και στη μνήμη όλων όσοι ασχολούνται με αυτή.

  • Σωματική ανάπτυξη, καθώς μέσω της μουσικής ανταποκρινόμαστε με όλο μας το σώμα στους ήχους. Αυτό μπορεί να γίνει με τη μουσικοκινητική αγωγή, το τραγούδι αλλά και την εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου. Επιπλέον η μουσική μάς βοηθάει να αναπτύξουμε λειτουργικό μυϊκό έλεγχο απαραίτητο σε κάθε μας κίνηση, γι’ αυτό και  χρησιμοποιείται και σε θεραπευτικά προγράμματα για Α.με.Α.

  • Προσωπική ταυτότητα. Η μουσική για πολλούς είναι ενδοσκόπηση και αποτελεί πυξίδα για τον ψυχισμό και τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου.

Είναι βέβαιο, ότι για να επωφεληθούν τα παιδιά από τη μουσική, η ενασχόληση τους πρέπει να είναι συστηματική και οργανωμένη και όχι μέσω τυχαίας επαφής. Στον «Μουσικό μας Κήπο»  εφοδιαζόμαστε με γνώσεις ικανοποιητικής προπαιδείας για όλους όσοι επιθυμούμε να συνεχίσουμε μουσικές σπουδές.

Το θέατρο στη προσχολική αγωγή….

Μέσα από την θεατρική αγωγή το παιδί καλλιεργεί την φαντασία του και παράλληλα την εξωτερικεύει. Μαθαίνει να αποδέχεται τον εαυτό του και τους γύρω του, να εμπιστεύεται, να αντιμετωπίζει τους φόβους του και να κοινωνικοποιείται. Το θέατρο λόγω της αμεσότητάς του, έχει την δυνατότητα να ευαισθητοποιεί τον κάθε άνθρωπο. Μέσα από τα ποικίλα θεατρικά κείμενα το παιδί θα έχει την δυνατότητα να έρθει σε επαφή με πολλαπλά ερεθίσματα, να γνωρίσει άλλες εποχές της ιστορίας και να μπορέσει να της αφομοιώσει πολύ πιο εύκολα. Η πιο σημαντική έννοια το θεάτρου είναι η βιωματική αποκάλυψη των «μυστηρίων» της ζωής.

Η Θεατρική Αγωγή αποτελεί πλέον εκπαιδευτική πραγματικότητα σε όλες τις βαθμίδες. Στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα, είχαμε συνδεδεμένο το θέατρο μόνο με τις σχολικές γιορτές και τις εθνικές επετείους. Ωστόσο αυτή η οπτική έχει αλλάξει και το θέατρο από περιστασιακή αναψυχή, αποτελεί πλέον συστηματική αγωγή πλήρως ενταγμένη στο αναλυτικό σχολικό πρόγραμμα και εξελίσσεται σε δυο βασικούς άξονες, τη θεατρική διαπαιδαγώγηση αλλά και την εφαρμογή του θεάτρου ως μέσον κοινωνικής δράσης που επιδιώκει τη μάθηση μέσα από την πράξη.

Αποδεδειγμένα το θέατρο ως διαδικασία ανεξαιρέτως αποτελέσματος, μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές :

  • Να αναπτύξουν κριτική ικανότητα, αποκτώντας κριτική σκέψη στα εκάστοτε θεατρικά δρώμενα, να ανακαλύψουν την ομορφιά που προσφέρει κάθε θεατρική προσπάθεια, από τις πρόβες και τα σκηνικά μέχρι την αγωνία της τελικής παράστασης.
  • Να καλλιεργήσουν αισθητική, κατανοώντας το περισσότερο δυνατό τη φύση και τον σκοπό κάθε θεατρικής δραστηριότητας.
  • Να αναπτύξουν τις αξίες της ενεργής, βιωματικής και κυρίως συνεργατικής συμμετοχής μέσω της προσπάθειας παραγωγής μικρών αλλά και μεγαλύτερων θεατρικών έργων.
  • Να καλλιεργήσουν εναλλακτικούς τρόπους θεώρησης και επίλυσης προβλημάτων.

Να χτίζουν διαφορετικούς ρόλους και προσωπικότητες, καλλιεργώντας έτσι την εν συναίσθηση και την αποδοχή άλλων νοοτροπιών.

Χορός και μουσικοκινητική…

Ο χορός δεν στοχεύει άμεσα στην ανάπτυξη ειδικών χορευτικών δεξιοτήτων αλλά στη χρήση του σώματος ως εργαλείο για δράση, επικοινωνία, αισθητηριακή αποσυμφόρηση και δημιουργικότητα, χαρακτηριστικά απαραίτητα για την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Ως μορφή τέχνης μέσα στην εκπαίδευση του παιδιού έχει ως στόχο την ανάδειξη της πολιτισμικής διάστασης και την αναζωογόνηση της καθημερινής σχολικής δράσης. Επιπλέον φιλοδοξεί να εξασφαλίσει την αυθεντική επικοινωνία του παιδιού με το κοινωνικό του περιβάλλον.

Η μουσικοκινητική από την βρεφική ηλικία προσφέρει οφέλη στην ανάπτυξη του παιδιού εφόσον γεφυρώνει την σχέση του παιδιού με την μουσική και την κίνηση δηλαδή, τον έλεγχο του.

  • Αυξάνει την αγάπη για τη μουσική.
  • Βελτιώνει τα αναπτυξιακά αναμενόμενα (λεπτή και αδρή κινητικότητα, λεκτική εκφραστική και  αντιληπτική δεξιότητα)
  • Ανακουφίζει το μωρό και τους γονείς από το άγχος.
  • Καλλιεργεί την φαντασία και τη δημιουργικότητα.
  • Βοηθά στην ανάπτυξη της κίνησης.
  • Kαλλιεργεί την αμφιπλευρικότητα και το λεπτό χειρισμό (λεπτή κινητικότητα)
  • Με την κίνηση αποκτά οπτικοχωρική συνείδηση.
play-b